فاطمه سادات کاظمی یزدی
(ارشد مردم‌شناسی)
(بررسی تصاویر ارائه شده از زنان اسرائیلی در رسانه‌های بین‌المللی متعلق به رژیم صهیونیستی)
تحلیل تصاویر زنان اسرائیلی در رسانه‌های متعلق به رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد که این رژیم از استراتژی‌های متعددی برای مشروعیت‌بخشی به خود استفاده می‌کند. تصاویر منتشرشده نه تنها زنان را به عنوان نمادهای دفاعی معرفی می‌کنند، بلکه تلاش دارند تا با پیام‌های مستقیم یا ضمنی، شهروندان اسرائیل را به عنوان افرادی سکولار، حامی حقوق زنان و تنوع نژادی به نمایش بگذارند. هدف این بازنمایی‌ها انتقال تصویری مثبت و پیشرو از اسرائیل برای مخاطبان بین‌المللی و پنهان کردن تاریخی سرشار از تهاجم، جنگ‌طلبی و زیرپا گذاشتن بسیاری از حقوق انسانی است. در یادداشت حاضر قصد داریم تا شیوه کار رسانه‌های اسرائیلی را در راستای این اهداف به صورت دقیق‌تر نشان دهیم.
در پست‌های منتشرشده در صفحات رسمی دولت اسرائیل، نمایش زنان از چند منظر صورت می‌گیرد:
- زن از منظر زنانگی: استفاده از زنان در نقش‌های نظامی معمولاً در اولویت دوم رژیم‌های سیاسی است، زیرا زنان به‌طور متوسط توان جسمی کمتری نسبت به مردان دارند. همچنین، وظایف خانوادگی و چالش‌های زیستی، حضور آنها در جنگ را محدود می‌کند. بنابراین، نمایش زنان در لباس رزم، به‌ویژه برای مخاطبان خاورمیانه، نمادی از رویکرد دفاعی است. این رویکرد با پیام‌های متنی همراه تصاویر تقویت می‌شود. (نگاه کنید به تصاویر 1-1 و 2-1) این پیام‌ها داستان‌هایی از شجاعت زنان ارتشی در شناسایی دشمن و پیشگیری از حوادث را روایت می‌کنند. صهیونیست‌ها با این محتوا تلاش دارند تاریخچه تهاجمی و جنگ‌طلبانه خود را پنهان کنند.
2. زنی بدون نشانه‌های مذهبی: در تصاویر ارائه‌شده، زنان بدون پوشش مذهبی یهودی نمایش داده می‌شوند. سبک زندگی آنها نیز سکولار و مطابق با استانداردهای غربی به تصویر کشیده می‌شود. این زنان به احکام دین یهود پایبند نیستند و خود تصمیم‌گیرنده‌اند. با وجود نفوذ ایدئولوژی‌های چپ در ابتدای تأسیس اسرائیل، احزاب لیبرال عمدتاً قدرت را در دست داشته‌اند. این احزاب با حمایت از اقداماتی مانند تأسیس روسپی‌خانه‌ها، پشتیبانی از همجنس‌گرایان، و تولید پررونق مواد مخدر، رویکردی غیرمذهبی را نشان داده‌اند. بااین‌حال، رژیم صهیونیستی در پس این ظاهر سکولار، تعصبی مذهبی را پنهان می‌کند که در دوره مدرن بی‌سابقه است. این رژیم با تکیه بر اسطوره‌ای مذهبی، ساکنان بومی فلسطین را آواره کرده و در صورت مقاومت، دست به کشتار جمعی زده است. مشابه چنین رویکردی را اتفاقا در میان گروه‌های بنیادگرای دینی دیگر می‌توان یافت؛ که با یک تفسیر رادیکال از یک مذهب، به خود اجازه می‌دهند تا به یک قلمرو سرزمینی هجوم برده، زنان را به اسارت برده، اموال را غارت کرده و دست به کشتار بی‌حد و مرز بزنند. درست برخلاف آنچه که درواقع اتفاق افتاده، صهیونیست‌ها با نمایش خود به‌عنوان حامی ارزش‌های سکولار، جنبش‌های مقاومت را به‌عنوان گروه‌های تندرو دینی معرفی می‌کنند و ادعا می‌کنند نزاع بر سر ارزش‌های مدرن است. در این راستا باید به تلاش رژیم صهیونیستی برای تمرکز بر محل حادثه 7 اکتبر توجه داشت. حادثه گروگان‌گیری در میانه جشنواره موسیقی، یک حمله بنیادگرایانه علیه شعائر و مناسک آزادی است که می‌تواند احساسات شهروند اروپایی را جریحه‌دار کند.
3. زن از حیث توجه به حقوق زنان: بازنمایی بیشتر دولت اسرائیل از زنان خود نسبت به مردان، می‌تواند با هدف اهمیت دادن این رژیم به تبعیض مثبت برای زنان تلقی شود. بدین ترتیب خود را دولتی حامی حقوق زنان که برای پیشرفت به زنان فرصت زیادی می دهد معرفی می کند. در واقع این اقدام هم در جهت اثبات رویکرد سکولاریستی و لیبرالیستی است؛ این در حالی است که منزلت و نقش‌های تعریف شده برای زنان در ایدئولوژی صهیونیست شباهتی با آنچه نشان می‌دهند ندارد. به روایت سیمونا شاورنی، زنان یهودی در اسرائیل وظیفه حفظ جبهه داخلی و حمایت از مردان در نبرد را بر عهده دارند. به طور کلی، از زنان یهودی اسرائیلی انتظار می‌رود که بدون به چالش کشیدن نقش‌های سنتی خود و نابرابری‌های جنسیتی حاکم، در جامعه ملی اسرائیل و امنیت آن مشارکت کنند. ایدئولوژی صهیونیسم به طور مداوم برای شهروندان اسرائیلی، قرار داشتن در یک وضعیت جنگی را القا می‌کند- البته چندان هم غیرواقعی نیست چراکه این دولت همیشه در مسیر جنگ افروزی قرار داشته است-؛ بنابراین از زنان می‌خواهد که در این وضعیت تمرکز خود را بر روی حمایت از مردان -به عنوان نیروی جنگنده- قرار داده و به بازتولید جمعیت قوم بپردازند. این انتظار، مارسیا فریدمن، یکی از بنیانگذاران جنبش فمینیستی اسرائیل و عضو سابق کنست، را به این نتیجه رساند که در اسرائیل، «آزادی زنان... به عنوان تهدیدی برای امنیت ملی تلقی می‌شود».[1] پیداست که با این وجود، زنان آزاد اسرائیلی تنها موجودات افسانه‌ای هستند که در قاب رسانه ایجادشده و در راستای دیپلماسی عمومی اسرئیل منتشر می‌شوند.
درکنار این مساله آمار بالای تجارت جنسی زنان و کالاشدگی بدن زنان در این کشور نشان می‌دهد که در اسرائیل جرائم علیه زنان به صورت مستمر و نظام‌مند در جریان است. گزارش‌های بین المللی حاکی از به دام انداختن بسیاری از زنان مهاجر در دام روسپیگری است. گفته می‌شود که این فرایند به صورت مقروض کردن زنان و سپس گرفتن گذرنامه و بردگی مادام العمر صورت می‌گیرد. همچنین گزارشی از شبکه سی ان ان پخش شده که در آن به فروش زنان در خیابان‌های تل‌آویو اذعان شده‌است. در ماه می سال 2000 میلادی، سازمان عفو بین الملل گزارش تکان دهنده‌ای منتشر نمود که در آن اسرائیل را به‌خاطر بی‌توجهی به موضوع بردگی جنسی زنان به شدت محکوم کرد. پس از انتشار این گزارش و در نتیجه هیاهوی شکل گرفته در جامعه اسرائیل، مجلس این کشور درنهایت قاچاق زنان را یک جرم اعلام نموده و برای آن حداکثر 16 سال حبس را مقرر کرد.[2]
4. زن دارای تنوع نژادی و رنگ پوست: در دین یهود، نژاد و دین به‌سختی از یکدیگر تفکیک‌پذیرند. یهودیان مهاجر از مناطق مختلف جهان، ویژگی‌های نژادی متفاوتی دارند، اما در باور صهیونیستی، اجدادی مشترک و مقدس دارند. حساب‌های رسمی اسرائیل با نمایش زنانی از نژادها و رنگ‌های پوست مختلف، این رژیم را مخالف آپارتاید و حامی کرامت انسانی معرفی می‌کنند. برگزاری راهپیمایی سالانه همجنس‌گرایان در تل‌آویو نیز این تصویر را تقویت می‌کند. این نمایش‌ها تلاش دارند اسرائیل را پیشرو در حقوق اقلیت‌ها نشان دهند. کشوری که در حوزه اصالت دادن به آزادی انسان و توجه به کرامت انسانی در حال زدن رکورد کشورهای غربی است. اما آنها هیچ‌گاه به حقوق از دست رفته اعراب فلسطینی، که خانه‌هایشان توسط صهیونیست‌ها غصب شده است و در کشور خود تبعه درجه دوم محسوب شده‌اند اشاره‌ای نمی‌کنند. و نیز به وضعیتی که اسرائیل در نوار غزه برای زنان ایجاد کرده است.[3] منطق آنها همان منطق استعمار است که معتقد است اگر استعمارگری نبود که برای مردمان عقب‌مانده جنوب جهان توسعه را به ارمغان بیاورد، پیشرفت و آبادانی به وسیله خود بومی‌ها غیرممکن بود. به این ترتیب ما در رسانه‌های اسرائیلی شاهد مقایسه سرزمین قدیم و جدید هستیم که اصطلاحا با ورود صهیونیست‌ها به توسعه دست‌یافته و همین توسعه است که درحال خیر رساندن به ساکنین عقب‌مانده همین سرزمین هم هست(؟!). بنابراین اسرائیل چیزی به فلسطینی‌ها بدهکار نیست که بخواهد فکری برای پرداخت بدهی‌های خود در سر داشته باشد و در راستای آن حقوق خاصی را برای فلسطینیان در نظر بگیرد.
5. زن زیبا و دارای جذابیت جنسی: اگرچه در چندسال اخیر بازنمایی وجوه جنسی زنان در رسانه‌های دولت اسرائیل کمتر و کمتر شده است، اما بسیاری از کاربران قدیمی‌تر توییتر(ایکس) به یاد می‌آورند که اکانت‌های دولت اسرائیل پیش از چندسال اخیر، برای جذب مخاطب از طریق نمایش این جذابیت‌ها تلاش فراوانی کرده بود. همچنین در دیگر شبکه‌های اجتماعی نیز زنان اسرائیل به عنوان زنان زیبا و جذاب معرفی شده‌اند. در موتور جست و جوی گوگل دو عنوان زنان اسرائیلی زیبا و رقص زنان اسرائیل به زبان فارسی پربازدید بوده‌اند. همچنین در شبکه اجتماعی تیک تاک مدتی ویدئوهای رقص زنان ارتشی اسرائیل پربازدید بوده‌است. این تصاویر، علاوه بر جلب توجه، پیامی ضمنی را منتقل می‌کنند: زنان اسرائیلی نماد زندگی و جذابیت‌اند، نه جنگ و خشونت.
در گزارش مجله Nation مطلب مفصلی درباره فمنیسم در اسرائیل نوشته است که در آن به استفاده از جذابیت‌های جنسی زنان ارتش در راستای اهداف رژیم صهیونیستی اشاره شده‌است. در این گزارش آمده است: «سربازان زن ارتش اسرائیل همچنین در تبلیغات ترکیبی از حساب‌های ملی‌گرا مانند SheSoldierStories که کارزار وحشیانه و بی‌رحمانه علیه جمعیت غیرنظامی به دام افتاده را جذاب جلوه می‌دهند، حضور دارند. حساب‌هایی مانند IDF Angels - که تقلیدی از Victoria’s Secret Angels است - سربازان زن زیبای صهیونیست را به عنوان نمادی از جنگی نشان می‌دهند که 30673 کشته و بیش از 72043 غیرنظامی فلسطینی را زخمی کرده است. در بیشتر ویدیوها، سربازان با لباس فرم و سپس در حالت‌های برهنه یا با لباس‌های سکسی با تصاویری از سینه و باسن خود ظاهر می‌شوند.... بیشتر این سربازان زن ارتش اسرائیل در گزارش‌های تبلیغاتی، یهودیان اشکنازی هستند - این‌ها زنان سفیدپوستی هستند که به شرکت در حملاتی که مردان، زنان و کودکان رنگین‌پوست را می‌کشد، مفتخر نشان داده می‌شوند». به عقیده نویسنده، در اسرائیل جریان‌های فمنیستی با وجود رویکرد چپ و انتقاداتی که نسبت به دولت نتانیاهو دارند، در زمان جنگ کاملا در خدمت ناسیونالیسم افراطی صهیونیسم قرار می‌گیرند.«موضع فمینیست‌های اسرائیلی در مورد همه این‌ها چیست؟ نمی‌توان گفت، زیرا هیچ سازمان فمینیستی بزرگ اسرائیلی در مورد جنسی‌سازی زنان برای کشتار جمعی و سرکوب بیشتر، بیانیه‌ای صادر نکرده است.»[4]
بیشتر بخوانید:
1. کالا شدن مقاومت: بازتعریف نمادها در سرمایه‌داری پست‌مدرن
2. تحلیلی بر فیلم کَفَرناحوم (Capernaum)
3. آزارگری در لباس علم
منابع:
- احمد، سعدی، ابولقود، لیلا، ترجمه: نادری، احمد، منجی، محسن (1397)، فلسطین، سال 1948 و دعاوی حافظه، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- https://farsnews.ir/news/13911201001077
- https://farsnews.ir/news/13900905000536
- https://www.etemadonline.com
[1] The Myth of Gender Equality and the Limits of Women’s Political Dissent in Israel- Simona Sharoni )https://merip.org(
[2] https://farsnews.ir/FarsNews/1322301480000219596
[3] نگاه کنید به :The Sexist Colonial Feminism of the Israeli Defense Narrative, Florian Griese, 2025.
[4] https://www.thenation.com/article/world/femonationalism-israel-womens-day-feminism/#
دیدگاه خود را بنویسید